Zaburzenia mowy u dzieci to problem mogący mieć zarówno źródła środowiskowe jak i wewnątrzpochodne. Niezależnie jednak od ich źródła zaburzeń nie należy ich w żadnym wypadku ignorować, gdyż nawet niewielkie mogą mieć duży wpływ na funkcjonowanie i rozwój dziecka, szczególnie na wczesnym etapie jego życia.

Na czym polegają wady mowy?

Za nieprawidłową wymowę uznajemy taką, która jest słabo słyszalna, o zaburzonym rytmie, trudną do zrozumienia, niepoprawna gramatycznie. Prawidłowy rozwój mowy wymaga sprawnego funkcjonowania narządu słuchu, układu nerwowego, oddechowego, ośrodkowego, aparatu artykulacyjnego i fonacyjnego. Dlatego tak ważne jest wczesne wykrycie zaburzeń mowy. Daje to nam możliwość dostosowania odpowiedniej terapii jeszcze na etapie kształtowanie się mowy dziecka. Nie bez znaczenia zostaje również systematyczna praca z dzieckiem przy korygowaniu wady mowy. Najlepszą praktyką pod tym względem będą ćwiczenia powiązane z dobrą zabawą.

Źródła i klasyfikacja zaburzeń mowy

Analizując źródło problemu musimy wziąć pod uwagę całokształt procesu rozwojowego dziecka. Wada mowy może wynikać z zaburzeń bardzo różnych funkcji, do których należą zarówno motoryka, lateralizacja, jak i procesy społeczne, emocjonalne i psychiczne.

Zaproponowana przez  Panią Irenę Styczek przyczynowa klasyfikacja zaburzeń mowy bardzo dobrze wskazuje możliwe źródła wady mowy. Obejmuje ona:

1. Zaburzenia mowy zewnątrzpochodne, środowiskowe, w których nie stwierdza się defektów anatomicznych, które można by uznać za przyczynę zaburzeń mowy;
2. Zaburzenia mowy wewnątrzpochodne, w tym:
   • dysglosja – niemożność wytwarzania lub zniekształcenie dźwięków mowy na skutek obniżenia słyszalności lub nieprawidłowej budowy narządów mowy;
   • dyzartria – niemożność wytwarzania lub zniekształcenie dźwięków mowy na skutek uszkodzenia ośrodków i dróg unerwiających narządy mowne;
   • dyslalia – opóźnienie w przyswajaniu sobie języka na skutek opóźnionego wykształcenia się funkcji pewnych struktur mózgowych;
   • jąkanie – zaburzenie rytmu i tempa mowy ;
   • nerwice mowy – jąkanie, mutyzm, zaburzenia tempa mowy, afonia, modulacji siły i wysokości głosu u osób cierpiących na nerwice;
   • oligofazja – niedokształcenie mowy spowodowane upośledzeniem umysłowym;
   • schizofazja – mowa u osób chorych psychicznie;
   • afazja